Het komende kabinet moet onder andere knopen doorhakken over de toekomst van Schiphol.
Luchtvaartnieuws Magazine bladerde door honderden pagina’s aan partijprogramma’s om te onderzoeken bij welke politieke partijen het thema luchtvaart op de agenda staat.
Aan de verkiezingen van 2012 deden 21 partijen mee. Dit jaar zijn dat er 28. Er is onder meer een PVV, PvdA, PvdD, FvD, VNL, maar een PvdL – Partij voor de Luchtvaart – heeft zich nog niet gemeld. Het is zoeken geblazen in de totaal vele honderden pagina’s aan verkiezingsprogramma’s om wat over vliegtuigen te vinden.
VVD: blijven concurreren met Schiphol
Traditiegetrouw komt de VVD het meest in aanmerking voor de titel PvdL. De liberalen besteden in hun programma ook de meeste woorden aan de luchtvaart, samen met D66. “Als passagiers Schiphol links laten liggen, hebben wij straks minder bestemmingen om uit te kiezen. Het zou Nederland minder aantrekkelijk maken voor vestiging van internationale bedrijven.” De VVD wil dat de beveiligingskosten op Schiphol concurrerend blijven met die van de andere grote luchthavens in Europa en hubs elders in de wereld.
Vliegtuigen worden schoner en stiller en de milieuruimte die daardoor ontstaat biedt uitzicht op groei, aldus de VVD. Ook het overhevelen van niet-hubgebonden vluchten naar Lelystad maakt expansie op Schiphol mogelijk, staat in het verkiezingsprogramma. De VVD stelt dat regels rond de uitstoot van schadelijke stoffen bij voorkeur mondiaal moeten worden toegepast.
PvdA: stiller en schoner
Ook de PvdA is voorstander van groei op Schiphol. “Schiphol en KLM zijn vitale factoren in onze economie”, schrijven de sociaaldemocraten. Maar: “Groei is alleen aanvaardbaar wanneer Schiphol de uitbreiding zoekt in stille en schone vliegtuigen.” En: “Schiphol moet blijvend werken aan voldoende draagvlak voor hun plannen met de omwonenden.”
Net als de VVD pleit de PvdA voor het verplaatsen van vluchten naar Lelystad Airport. Eindhoven Airport mag van de partij van Lodewijk Asscher ook na 2020 blijven groeien, maar niet harder dan tussen 2016 en 2020. “Bovendien krijgt de luchthaven na 2020 een eigen treinstation.”
CDA: gelijk speelveld
Oppositiepartij CDA sluit zich bij de huidige regeringspartijen aan: “Schiphol moet de ruimte krijgen om verder uit te groeien tot een duurzame en concurrerende luchthaven. Daarbij is het belangrijk dat er een gelijk speelveld is tussen landen en tussen vliegmaatschappijen. We zijn dan ook tegen nationale luchtvaartbelastingen die alleen voor Nederland gelden. We zijn wel voor een Europese/wereldwijde belasting op kerosine.”
Als het aan het aan Buma en de zijnen ligt, legt de overheid bij uitbreiding of overlast van een vliegveld zo weinig mogelijk regels op. “Wij willen dat de betrokken partijen samen afspraken maken. Daarbij moet economische groei mogelijk zijn, maar moet er ook aandacht zijn voor de kwaliteit van de leefomgeving van de omwonenden.”
D66: Schiphol cruciaal, maar milieu beschermen
D66 noemt Schiphol ‘cruciaal’ voor de economische ontwikkeling van Nederland. “Schiphol zorgt voor banen, een aantrekkelijk vestigingsklimaat en de mogelijkheid voor iedere Nederlander om naar alle uithoeken van de wereld te vliegen.
Maar Schiphol betekent ook overlast voor omwonenden en negatieve effecten op flora en fauna. D66 streeft naar een optimale balans tussen vliegen, wonen en het beschermen van de natuur in de regio Schiphol.” D66 is voorstander van mondiale klimaatafspraken “die aansluiten bij de klimaattop in Parijs”. De sociaalliberalen willen dat Schiphol de meest duurzame luchthaven van de wereld wordt.
SP: liever de trein
De SP zegt zich te willen inzetten voor “snelle en betaalbare treinverbindingen vanuit Nederland, ter vervanging van korte vluchten vanaf Schiphol en regionale luchthavens.” De socialisten schrijven verder dat “Schiphol in overheidshanden blijft. We versterken de positie van KLM en Transavia, oneerlijke concurrentie door luchtvaartmaatschappijen die oneigenlijke staatssteun ontvangen of die hun personeel uitbuiten of onderbetalen leggen we aan banden.”
GroenLinks: belasting op vliegen
GroenLinks is voorstander van een belasting op vliegreizen om daarmee “oneerlijke belastingvrijstellingen voor vliegverkeer te beperken.” Uitbreiding van Schiphol komt er wat de linkse partij betreft niet. “Verdere groei van Schiphol en andere luchthavens is niet nodig door snelle internationale treinverbindingen.”
Van doorgroeien tot vliegtaks
De overige partijen besteden minder woorden aan luchtvaart in hun verkiezingsprogramma’s, maar spreken wel heldere taal.
De PVV is doorgaans voorstander van groei op Schiphol. Het verkiezings-A4’tje van Geert Wilders gaat echter niet op luchtvaart in.
De Partij voor de Dieren wil niet investeren in uitbreiding van Schiphol en pleit verder voor “het afschaffen van belastingvoordelen voor de luchtvaart” en wil een Europese CO2-belasting invoeren.
De partij 50PLUS vindt dat zowel Schiphol als regionale airports mogen groeien, dat de overheid zorgvuldig moet omgaan met de belangen van KLM en vliegoverlast moet beperken door strenge handhaving.
De ChristenUnie pleit voor het invoeren van een Europese CO2-beprijzing en wil een metrolijn van Amsterdam-West naar Schiphol.
Als het aan de SGP ligt wordt er een landelijke vliegtaks ingevoerd, totdat er consensus is over een Europese accijns op kerosine. Lelystad Airport moet vluchten van Schiphol gaan overnemen.
De nieuwe partij VNL vindt dat luchthavens mogen groeien. “Dat is goed voor de economie”. Ook Nieuwe Wegen wil “fors investeren” in de bereikbaarheid en mobiliteit van Nederland, waaronder luchtvaart. Het Forum voor Democratie wil meer zeggenschap over KLM ten opzichte van Air France.